Enige tijd geleden wees de rechtbank ’s-Gravenhage een ex parteverzoek toe van PiP Studio. PiP Studio stelde daarbij dat door Marskramer sfeerlichten werden verkocht die inbreuk maken op haar auteursrechten en merkrechten.
Het ex parteverzoek wordt de laatste tijd steeds vaker ingezet als men snel actie wil ondernemen tegen inbreukmakende producten. Maar wat is het eigenlijk? Wat kun je daarmee als ontwerper, producent of verkoper van meubels? En hoe werkt het?
Dat (en meer) wordt in dit weblog uitgelegd, aan de hand van de “PiPzaak”.
De PiPzaak in het kort
De meesten zullen PiP Studio wel kennen: een onderneming die lifestyleproducten zoals behang, sierkussens en dekbedovertrekken verkoopt. De oprichter van PiP studio heeft een aantal dessins ontworpen, zoals het “ruitendessin”, waarin verschillende Pipdessins in ruitvorm naast elkaar zijn weergegeven en het dessin met de naam “Chinese Rose”. Ook heeft zij het logo van PiP bedacht, een medaillon met daarin het silhouet van een meisje met een vogel op haar hoofd.
Kort voor Moederdag bracht Marskramer een folder uit waarin sfeerlichten werden aangeprezen. Hieronder is een afbeelding ingevoegd van twee van de sfeerlichten. Links is ook het ruitendessin van PiP weergegeven, met daarop tweemaal het logo van de onderneming:
Een vergelijking tussen de sfeerlichten van Marskramer en het dessin en logo van PiP Studio geeft aan dat die wel heel veel op elkaar lijken. Daarnaast had Marskramer sfeerlichten in het assortiment met daarop een dessin dat sterk op de Chinese Rose van PiP leek. De rechter die over de zaak oordeelde, was dan ook van mening dat Marskramer inbreuk maakt op de auteursrechten en merkrechten van PiP Studio door de sfeerlichten te verhandelen.
Het ex parteverzoek
Wat is het?
Het ex parteverzoek is geregeld in artikel 1019e van het wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Het artikel werd in 2007 ingevoerd, toen de Nederlandse wet werd aangepast om aan Europese regelgeving te voldoen. Letterlijk vertaald uit het Latijn betekent ex parte “aan of van één kant”, en dat is precies waar het in de praktijk op neerkomt. In tegenstelling tot een “normale” procedure gaat de rechter alleen af op de stellingen van de rechthebbende en krijgt zijn wederpartij niet eerst de gelegenheid om aan te geven wat hij van de zaak vindt.
Omdat de reactie van de wederpartij niet afgewacht hoeft te worden, zijn ex parteverzoeken een hele snelle manier voor een rechthebbende om een verbod van een rechter te krijgen. Op basis daarvan kan hij er bijvoorbeeld voor zorgen dat de inbreukmakende producten uit de schappen of van de website worden gehaald.
Met een ex parte kan alleen een verbod worden gevraagd. Als een rechthebbende daarnaast nog schadevergoeding of winstafdracht wil vorderen, dan zal hij een bodemprocedure moeten starten.
Wat zijn de voorwaarden?
Eén van de grondbeginselen van ons Nederlandse recht is dat er sprake is van hoor en wederhoor. Als een rechthebbende iets stelt, dan moet zijn wederpartij de gelegenheid krijgen om daar op te reageren. Een ex parteverzoek gaat in wezen tegen dat beginsel in.
Daarom stelt de wet een belangrijke voorwaarde aan een dergelijk verzoek: het moet gaan om spoedeisende zaken waarbij de rechthebbende onherstelbare schade zou lijden als hij niet direct kan optreden.
In de PiPzaak achtte de rechter het spoedeisend belang aanwezig omdat de sfeerlichten werden aangeboden in een folder die uitsluitend gericht was op de verkoop van cadeautjes voor Moederdag. Volgens de rechter lag het in de verwachting dat de producten vooral de zaterdag ervoor op grote schaal in de ruim 250 winkels van Marskramer verkocht zouden worden. Omdat het publiek de sfeerlichten van beperkte kwaliteit en met een goedkope uitstraling in verband zou brengen met PiP Studio, achtte de rechter ook de onherstelbare schade aanwezig.
Hoe gaat het in zijn werk?
Om een ex parte te bewerkstelligen, moet een advocaat een verzoekschrift opstellen. In zo’n verzoekschrift staat uitgelegd wie de rechthebbende is, om welke producten het precies gaat en welke intellectuele eigendomsrechten de rechthebbende op het product kan doen gelden. Ook moet de rechthebbende uitleggen waarom hij van mening is dat het product van de ander inbreuk maakt op zijn rechten. Zoals hierboven al omschreven, moet tot slot worden aangegeven waarom deze zaak spoedeisend is en waar de onherstelbare schade uit bestaat als de rechthebbende niet direct kan optreden.
Dat verzoekschrift wordt dan ingediend bij de voorzieningenrechter. Die oordeelt of aan de voorwaarden is voldaan en of hij de gestelde inbreuk aannemelijk vindt. Als dit het geval is, dan wijst hij het verzoek toe. De beschikking (zo heet de rechterlijke uitspraak) moet dan door een deurwaarder aan de wederpartij worden betekend.
Als een wederpartij vindt dat het ex parteverlof onterecht is gegeven door de rechter, dan kan hij een kort gedingprocedure starten om de beschikking te herzien. Vaak bepaalt de rechter daar in de beschikking al een datum voor.
Als het ex parteverzoek wordt afgewezen door de rechter, dan kan de rechthebbende daar tegen in hoger beroep.
Handig voor de meubelbranche
Ex parteverzoeken kunnen erg handig zijn voor de meubelbranche. Als bijvoorbeeld in een folder van de concurrent producten met korting worden aangeboden waarvan u vermoedt dat die inbreuk maken op uw originele ontwerpen, of u raakt er vlak voor Hemelvaart of Pinksteren (vaak drukke dagen voor woonwinkels) van op de hoogte dat door een ander identieke producten worden verkocht, dan kan een ex parteverzoek ervoor zorgen dat de meubels snel uit de handel worden gehaald. Op die manier blijft de schade voor u beperkt.
Auteurs: Evert van Gelderen en Elise Menkhorst
Wilt u meer weten over de achtergrond of werking van het ex parteverzoek en bent u benieuwd of u het ook in uw geval kan toepassen? Of heeft u een beschikking tegen u ontvangen en wilt u weten wat u daar tegen kunt doen?
Neem dan contact op met één van onze advocaten.
De beschikking van de rechter is hier te lezen.